ตลาดตราสารอนุพันธ์

จัดทำบทความโดย นายอัครกฤษ เจริญภักดี
เลขทะเบียน 5003100113

ตลาดตราสารอนุพันธ์ (Derivative Market) ตราสารอนุพันธ์ เป็นสัญญาทางการเงินระหว่างบุคคลตั้งแต่ 2 ฝ่ายขึ้นไป เพื่อตกลงกันที่จะซื้อขายสินทรัพย์อ้างอิงในปัจจุบัน แต่มีการส่งมอบสินทรัพย์อ้างอิงและชำระราคาในอนาคต สินทรัพย์อ้างอิงได้แก่ ตราสารทุน ตราสารหนี้ เงินตราต่างประเทศ หรือสินค้าโภคภัณฑ์ (สินค้าทางการเกษตร น้ำมัน ทองคำ) ตลาดตราสารอนุพันธ์แบ่งลักษณะ ของสัญญาเป็น 4 ประเภท 1. Forward คือ สัญญาที่ทำขึ้นระหว่างคู่สัญญา 2 ฝ่าย ซึ่งประกอบไปด้วยผู้ซื้อกับผู้ขายตกลงซื้อขาย สินทรัพย์ อ้างอิง โดยตกลงราคากันในวันนี้ เพื่อส่งมอบสินค้าและชำระเงินในอนาคต การตกลงซื้อขาย Forward เกิดขึ้นได้โดยไม่จำกัดสถาน ที่ (Over-the-Counter: OTC) และมีการกำหนดรายละเอียดของสัญญาตามความต้องการ ระหว่าง ผู้ซื้อกับผู้ขาย 2. Futures คือ สัญญาที่ทำขึ้นระหว่างคู่สัญญา 2 ฝ่าย ซึ่ง ประกอบไปด้วยผู้ซื้อกับผู้ขาย ตกลงซื้อขายสินทรัพย์ อ้างอิง โดยตกลงราคากันในวันนี้ เพื่อส่งมอบสินค้าและชำระเงินในอนาคต การตกลงซื้อขาย Futures เกิดขึ้นในตลาดที่เป็นทางการ (Exchange) และ มีการกำหนดรายละเอียดของสัญญาเป็นแบบมาตรฐาน Forward Contract Futures Contract - ไม่มีการกำหนดมาตรฐานของสัญญา - มีการกำหนดมาตรฐานของสัญญาอย่าง สาระสำคัญของสัญญาเป็นไปตาม ความตกลงของคู่สัญญา 2 ฝ่าย ชัดเจน เช่น ขนาดของสัญญา สินทรัพย์ อ้างอิง วันหมดอายุ - การซื้อขายเป็นแบบ OTC - การเปลี่ยนมือ หรือเลิกสัญญา ทำได้ค่อนข้างยาก - การซื้อขายทำใน Exchange - การเปลี่ยนมือ หรือเลิกสัญญา ทำได้ค่อนข้างง่าย 3. Option เป็น สัญญาที่ให้สิทธิแบบไม่ผูกมัดกับผู้ถือ Option ในการซื้อ หรือขายสินทรัพย์อ้างอิงตามราคาที่กำหนดไว้ในสัญญา (Exercise Price) ภายในระยะเวลาที่กำหนดไว้ในสัญญา Option แบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ 1. สิทธิซื้อ (Call Options) คือ สัญญาที่ให้สิทธิผู้ซื้อในการ “ซื้อ” สินทรัพย์อ้างอิง จากผู้ขายตามจำนวน ราคาและภายในระยะเวลาที่กำหนดไว้ 2. สิทธิขาย (Put Option) คือ สัญญาที่ให้สิทธิผู้ซื้อในการ “ขาย” สินทรัพย์อ้างอิง ให้แก่ผู้ขายตามจำนวน ราคาและภายในระยะเวลาที่กำหนดไว้ 4. Swap เป็นสัญญาในการแลกเปลี่ยนกระแสเงินที่จะเกิดขึ้นในอนาคตระหว่าง คู่สัญญา โดยมีสถาบันการเงิน ทำหน้าที่เป็นตัวกลางระหว่างการแลกเปลี่ยน เช่น สัญญาสวอปอัตราดอกเบี้ย (Interest Rate Swap) เป็นสัญญา ทางการเงินที่คู่สัญญาตกลงที่จะแลกเปลี่ยนภาระการชำระดอกเบี้ยให้แก่กัน ภายในระยะเวลาที่กำหนด สัญญา สวอปเงินตราต่าง ประเทศ (Currency Swap) เป็นสัญญาในการแลกเปลี่ยนเป็นสกุลหนึ่งกับเงินอีก สกุลที่อ้างอิง ตลาดอนุพันธ์ในประเทศไทยมี 2 แห่ง คือ 1.ตลาดสินค้าเกษตรล่วงหน้าแห่งประเทศไทย (The Agricultural Futures Exchange of Thailand) เปิดดำเนินการปี พ.ศ. 2547 สินค้าตัวแรกที่เปิดซื้อขาย คือ ยางพาราแผ่นรมควันชั้น 3 และมีสินค้าเกษตรอื่นๆ ที่เปิดซื้อขายตามมา คือ ข้าวขาว 5% และแป้งมันสำปะหลัง 2. บริษัทตลาดอนุพันธ์ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) (Thailand Futures Exchange) จัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2547 โดยเป็นบริษัทย่อยของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศ คาดว่าใน ปี พ.ศ. 2549 สินค้าตัวแรกที่จะเปิด ซื้อขายในบริษัท ตลาดอนุพันธ์ (ประเทศไทย) คือ SET 50 Index Futures ที่มา : http://www.fizones.com/article/dr3.htm คำถาม 1. ตลาดตราสารอนุพันธ์แบ่งตามลักษณะ เป็นกี่ประเภท 2. ในประเทศไทย มีตลาดอนุพันธ์กี่แห่ง 3. สัญญาชนิดใดให้สิทธิในการไม่ผูกมัดกับผู้ถือ ในการซื้อ หรือขาย สินทรัพย์อ้างอิง